Discoverer of active chance

by Franck Vanhaecke

Three people sitting on a tiny artificial island with two plastic palm trees towering above. In the distance, the straight line of the horizon, where the sky meets the sea. Each of the three figures gazes in a different direction. Two stray dogs complete the picture.

lt might have been a scene in an absurd play or a tableau of a joke gone bad. There is very little going on, no main focus as in a documentary report. lnstead, it is the viewer who determines the topic.

During his long journeys through Russia, Nick Hannes strayed from the format of reportage, away from the object of his trip, and quite literally away from the urban centres to the periphery, where there were no headlines; away from the front-page news to the fringes of information. lncreasingly, the documentary travels became interspersed with moments of mere observation, not so much of a specific reality as of a singular type of reality.

He discovered how a 'place' can turn into a 'location', how somewhere, in a nameless setting, something can originate without any demonstrable reason. Sometimes, out of the chaotic flow of time, an unpredicted relationship emerges between people and things; a cause and an effect, an event, and thus information.

Stripped of all purpose, the choice of place must proceed intuitively. The photographer becomes a sensitive observer, not so much of events unfolding, but of places where events are yet to unfold. He has the patience to hang around waiting for hours. He is a deliberate explorer of active coincidence. During the editing of the photos, it emerges that precisely those images have the greatest universal significance. They have a layer that refers neither to concrete facts nor to specific countries, regions or cities, so that, put in linguistic terms, they resemble adjectives rather than nouns.

This opens up a new way of looking, detached from all things concrete. These images are expressions of a state, a quality. Nick Hannes is a photographer of the metaphor: his settings are metaphorical settings; his pictures exude a sense of 'irony', 'pathos', 'helplessness', 'pride' or 'childishness', wherever they were taken.

De ontdekker van het actieve toeval

Drie mensen zitten op een eilandje waarboven twee plastic palmbomen uitsteken. Daarachter de strakke lijn van de zee. Zij kijken alle drie een andere richting uit.

Er lopen twee zwerfhonden.

Het zou een scène kunnen zijn uit een absurd toneel of de uitbeelding van een mislukte grap. Veel gebeurt er niet; er is niet, zoals in een verslag, zoiets als een hoofdonderwerp. Het is heel gratuit. De kijker bepaalt het onderwerp zelf.

Op zijn lange reizen door Rusland is Nick Hannes afgedwaald van de reportage, weg van het onderwerp waarvoor hij eigenlijk op reis was, letterlijk weg van het centrum van de steden naar de periferie ervan waar geen voorpaginanieuws te vinden is, naar de marge van de informatie. De reportage­reizen werden meer en meer doorvlochten met momenten van loutere observatie, niet van een specifieke realiteit maar van een bepaald soort realiteit.

Hij ontdekte hoe een 'plek' in een 'plaats' kan veranderen, hoe ergens, in een naamloos decor, iets kan ontstaan zonder een aantoonbare reden. Soms, van onderuit de chaotische flow van de tijd duikt tussen de mensen en de dingen een onvoorspeld verband op, een oorzaak en gevolg, een gebeurtenis. En dus informatie.

Ontdaan van elke doelmatigheid kan de keuze van die plek enkel intuïtief gebeuren. De fotograaf wordt een gevoelige observator, niet van gebeurtenissen die plots plaatsgrijpen maar van plekken waar een gebeurtenis nog moet plaatsvinden. Hij heeft het geduld om uren te wachten. Hij is een ontdekkingsreiziger van actief toeval. Bij het editen van de foto's blijkt net dat die beelden ook de grootste universele waarde hebben. Ze hebben een laag die niet meer verwijst naar concrete feiten, ook niet meer naar concrete landen, steden of streken, waardoor ze in vergelijking met taal eerder op adjectieven dan op substantieven lijken.

Er duikt een andere manier van kijken op, los van de concrete gegevens. De beelden drukken een staat uit. een kwaliteit. Nick Hannes is een fotograaf van de metafoor, zijn plaatsen zijn figuurlijke plaatsen. De beelden zijn 'ironisch', 'miserabel', 'hulpeloos', 'fier', 'kinderlijk'. Waar ook ter wereld.

Le découvreur du hasard à l’oeuvre

Trois personnages sont assis sur une sorte d'îlot d'où émergent deux palmiers en plastique. À l'arrière-plan s'étend la ligne d'horizon de la mer. Chacun regarde dans une direction différente. Deux chiens errants rôdent.

Cela pourrait être une scène de théatre absurde ou bien la représentation d'une blague ratée. Il ne se passe pas grand chose, rien ne peut faire office de sujet principal comme ce serait le cas dans un reportage. Il y a là quelque chose de purement gratuit. Au spectateur de cerner lui-même le sujet.

Au cours de ses longs voyages à travers la Russie, Nick Hannes s'est écarté du reportage, prenant ses distances vis-à-vis du sujet qui avait motivé son départ. Il a littéralement délaissé le centre des villes pour leur périphérie, où l'on ne trouve pas de quoi alimenter les premières pages, dans les marges de l'information. Ses voyages consacrés au reportage sont de plus en plus parcourus de moments de pure observation, non pas de faits spécifiques mais d'une certaine réalité, singulière.

Il découvre comment un « endroit » peut devenir un « lieu » ; comment quelque chose peut advenir sans raison apparente et cela n'importe ou, dans un décor anonyme. Parfois, dans le flux chaotique du temps, surgit entre les gens et les choses un rapport inattendu, une cause et une conséquence, un événement. Et donc, de l'information.

Dénué de toute volonté d'efficacité, seule l'intuition peut guider le choix de l'endroit. Le photographe devient un observateur sensible, non pas d'événements qui surviennent brusquement, mais de lieux ou quelque chose doit encore se passer. Il a la patience d'attendre pendant des heures. Nick Hannes est un explorateur du hasard, du hasard comme élément agissant.

En sélectionnant les photos, il apparaît justement que ces images-là comportent aussi la valeur la plus universelle. Elles présentent une dimension qui ne renvoie plus à des faits concrets, ni à des pays, des villes ou des régions donnés, de sorte que, si on les transposait dans le domaine des langues, on assimilerait ces images à des adjectifs plutôt qu'à des substantifs.

Une autre manière de voir, dégagée des faits tangibles, se fait jour. Les images expriment un état, une qualité : Nick Hannes est un photographe de la métaphore,

ses lieux sont des lieux figuratifs. Ses images sont « ironiques », « misérables », « impuissantes », « fières », « enfantines ». Cela à l'image du monde.

(Published in the book ‘Beyond the Document’ (Lannoo, 2011) on the occasion of the exhibition at Bozar Brussels)